Çmimet e energjisë kanë çuar inflacionin në 19 vendet që përdorin monedhën euro në një rekord prej 9.9%, duke e bërë më të vështirë për njerëzit të blejnë atë që u nevojitet. Disa nuk shohin zgjidhje tjetër veçse të dalin në rrugë
(AP) - Në Rumani, protestuesit u ranë borive dhe daulleve për të shprehur shqetësimin për rritjen e kostos së jetesës. Njerëzit në mbarë Francën dolën në rrugë për të kërkuar rritje të pagave në përputhje me inflacionin. Demonstruesit çekë u mblodhën kundër mënyrës së trajtimit të krizës energjetike nga qeveria. Stafi britanik i hekurudhave dhe pilotët gjermanë mbajtën greva për të kërkuar paga më të mira ndërsa çmimet rriten.
Premium
Në të gjithë Evropën, inflacioni në rritje është në thelb të një vale protestash dhe grevash që nënvizojnë pakënaqësinë në rritje me koston spirale të jetesës dhe kërcënojnë të shkaktojnë trazira politike
(AP) - Në Rumani, protestuesit u ranë borive dhe daulleve për të shprehur shqetësimin për rritjen e kostos së jetesës. Njerëzit në mbarë Francën dolën në rrugë për të kërkuar rritje të pagave në përputhje me inflacionin. Demonstruesit çekë u mblodhën kundër mënyrës së trajtimit të krizës energjetike nga qeveria. Stafi britanik i hekurudhave dhe pilotët gjermanë mbajtën greva për të kërkuar paga më të mira ndërsa çmimet rriten.
Në të gjithë Evropën, inflacioni në rritje është në thelb të një vale protestash dhe grevash që nënvizojnë pakënaqësinë në rritje me koston spirale të jetesës dhe kërcënojnë të shkaktojnë trazira politike. Ndërsa kryeministrja britanike, Liz Truss, u detyrua të jepte dorëheqjen më pak se dy muaj pas punës pasi planet ekonomike shkaktuan kaos në tregjet financiare dhe dëmtuan më tej ekonomi britanike në telashe, rreziku për liderët politikë u bë më i qartë ndërsa njerëzit kërkonin veprim.
Evropianët kanë parë që faturat e tyre të energjisë dhe çmimet e ushqimeve po rriten për shkak të luftës së Rusisë në Ukrainë. Pavarësisht se çmimet e gazit natyror ranë nga nivelet më të larta të verës dhe qeveritë që ndan 576 miliardë euro lehtësim energjie për familjet dhe bizneset që nga shtatori 2021, sipas institutit të studimit Bruegel në Bruksel, kjo nuk është e mjaftueshme për disa protestues.
Rruga, zgjidhja e vetme
Çmimet e energjisë kanë çuar inflacionin në 19 vendet që përdorin monedhën euro në një rekord prej 9.9%, duke e bërë më të vështirë për njerëzit të blejnë atë që u nevojitet. Disa nuk shohin zgjidhje tjetër veçse të dalin në rrugë.
“Sot, njerëzit janë të detyruar të përdorin taktika presioni për të pasur rritje page”, tha Rachid Ouchem, mjek i cili ishte në mesin e më shumë se 100.000 njerëzve që iu bashkuan marshimeve protestuese këtë javë në qytete të shumta franceze.
Pasojat e luftës në Ukrainë kanë rritur ndjeshëm rrezikun e trazirave civile në Evropë, sipas konsulencës së rrezikut Verisk Maplecroft. Udhëheqësit evropianë e kanë mbështetur fuqimisht Ukrainën, duke i dërguar vendit armë dhe duke u zotuar ose duke u detyruar t’i largojnë ekonomitë e tyre nga nafta dhe gazi natyror i lirë rus, por transicioni nuk ka qenë i lehtë dhe kërcënon të gërryejë mbështetjen publike.
"Nuk ka zgjidhje të shpejtë për krizën e energjisë", tha Torbjorn Soltvedt, analist në Verisk Maplecroft. “Dhe nëse ka ndonjë gjë, inflacioni duket sikur mund të jetë më i keq vitin e ardhshëm sesa ka qenë këtë vit”.
Kjo do të thotë se lidhja midis presionit ekonomik dhe opinionit popullor për luftën në Ukrainë “do të testohet vërtet”, tha ai.
Në Francë, ku inflacioni shkon në 6.2%, më i ulëti në 19 vendet e eurozonës, punonjësit e hekurudhave dhe transportit, mësuesit e shkollave të mesme dhe punonjësit e spitaleve publike dëgjuan thirrjen të martën nga një sindikatë e punëtorëve të naftës për të kërkuar rritje pagash dhe për të protestuar kundër ndërhyrjes së qeverisë në grevat e punonjësve të rafinerisë që kanë shkaktuar mungesë benzine.
Planet e dështuara politike
Ditë më vonë, mijëra rumunë iu bashkuan një mitingu në Bukuresht për të protestuar ndaj kostos së energjisë, ushqimit dhe gjërave të tjera thelbësore që organizatorët thanë se po zhysnin miliona punëtorë në varfëri.
Në Republikën Çeke, turma të mëdha me flamuj në Pragë muajin e kaluar kërkuan dorëheqjen e qeverisë së koalicionit properëndimor, duke kritikuar mbështetjen e saj ndaj sanksioneve të Bashkimit Evropian kundër Rusisë. Ata gjithashtu kritikuan qeverinë se nuk ka bërë sa duhet për të ndihmuar familjet dhe bizneset e ndrydhura nga kostot e energjisë.
Ndërsa një tjetër protestë është planifikuar në Pragë javën e ardhshme, veprimet nuk janë përkthyer në ndryshim politik deri më tani, me koalicionin qeverisës të vendit që fitoi një të tretën e vendeve në dhomën e lartë të Parlamentit gjatë zgjedhjeve të këtij muaji.
Punonjësit britanikë të hekurudhave, infermierët, punonjësit e portit, avokatët dhe të tjerë kanë organizuar një sërë grevash muajt e fundit duke kërkuar rritje pagash që përputhen me inflacionin që shkon në nivelin më të lartë të katër dekadave prej 10.1%.
Trenat u ndalën gjatë aksioneve të transitit, ndërkohë që grevat e fundit të pilotëve të Lufthansa-s në Gjermani dhe punonjësve të tjerë të linjave ajrore dhe të aeroporteve në të gjithë Evropën, që kërkojnë paga më të larta në përputhje me inflacionin, kanë ndërprerë fluturimet.
Plani i dështuar i stimulit ekonomik i Trussit, i cili përfshinte shkurtime gjithëpërfshirëse të taksave dhe dhjetëra miliarda dollarë ndihmë për faturat e energjisë të familjeve dhe bizneseve pa një plan të qartë për t'i paguar ato, ilustron lidhjen në të cilën janë vendosur qeveritë.
Ata "kanë shumë pak hapësirë për manovrim", tha Soltvedt.
Deri më tani, energjia e shpenzuar në tetor ishte më e ulët se zakonisht në Evropë, që do të thotë më pak kërkesë për gaz për ngrohjen e shtëpive, tha Soltvedt.
Megjithatë, “nëse përfundojmë me ndërprerje të papritur të furnizimit me gaz nga Evropa këtë dimër, atëherë, e dini, ndoshta do të shohim një rritje edhe më të madhe të trazirave civile, rrezikut dhe paqëndrueshmërisë së qeverisë”, tha ai.
Pasojat e luftës në Ukrainë kanë rritur ndjeshëm rrezikun e trazirave civile në Evropë
